Troska papieża Franciszka o ubogich przejawia się nie tylko w słowach, ale przede wszystkim w czynach. Nieprzypadkowa była jego decyzja o zamieszkaniu w Domu św. Marty po wyborze na Stolicę Piotrową. To sprawiło, że można go widywać wśród gości tego szczególnego hotelu. Nieprzypadkowy jest też każdorazowy wybór samochodu, którym podróżuje podczas zagranicznych pielgrzymek, a nawet nieprzypadkowa jest „geografia” kreowania kardynałów – ostatnio np. jednym z nich został Gregorio Rosa Chávez, biskup pomocniczy archidiecezji San Salwador, który oświadczył, że nadal będzie mieszkał wśród ubogich w swojej dzielnicy.

W miłości nie ma miejsca na wymówki

Zgodnie z wcześniejszą zapowiedzią 13 czerwca br. ukazało się w Watykanie przesłanie Franciszka na Światowy Dzień Ubogich, który obchodzony będzie po raz pierwszy 19 listopada br. Jak zaznaczył Ojciec Święty, dzień ten będzie obchodzony co roku w 23. niedzielę zwykłą – tydzień przed uroczystością Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata. Swoje przesłanie Papież opatrzył hasłem: „Nie miłujmy słowem, ale czynem”, zaczerpniętym z Pierwszego Listu św. Jana (por. 3, 18). Zdaniem Ojca świętego, słowa Jana Apostoła wyrażają nakaz, od którego żaden chrześcijanin nie może się uchylić. „Powaga, z jaką umiłowany uczeń przekazuje aż do naszych czasów polecenie Jezusa, jest jeszcze bardziej podkreślona przez kontrast zachodzący między pustymi słowami, które często znajdują się w naszych ustach, a konkretnymi faktami, z jakimi mamy się zmierzyć – napisał. – Miłość nie pozwala sobie na wymówki: kto zamierza kochać tak, jak kochał Jezus, powinien postępować zgodnie z Jego przykładem, i to przede wszystkim wtedy, kiedy jest wezwany do okazania miłości ubogim”.

Franciszek podkreśla w swym przesłaniu, że Kościół od początku doskonale zdawał sobie sprawę z wagi problemu. „Zaświadczają o tym już pierwsze strony Dziejów Apostolskich, gdzie Piotr prosi o wybranie siedmiu mężów «pełnych Ducha i mądrości» (Dz 6, 3), aby zajęli się służbą ubogim”. Zdaniem więc Papieża: „Z całą pewnością służba najbiedniejszym to jeden z pierwszych znaków, za pomocą których wspólnota chrześcijańska pokazała się światu”.

Rachunek sumienia

Ojciec Święty wskazuje w swym wywodzie na momenty, w których chrześcijanie zapomnieli o swym obowiązku służby wobec ubogich, podaje też wyraźnie przykłady ludzi, którzy pod tym względem mogą być nie lada wzorem dla całej ludzkości. Należy do nich z całą pewnością św. Franciszek z Asyżu, „który doczekał się licznych naśladowców wśród świętych mężczyzn i kobiet na przestrzeni wieków. On nie zadowolił się tylko przytuleniem i daniem jałmużny trędowatym, ale poszedł do Gubbio, aby zamieszkać razem z nimi – napisał Papież. – On sam widział w tym spotkaniu przełom dla swojego powołania: «gdy żyłem w grzechu, widok trędowatych wydawał mi się bardzo przykry, ale Pan sam zaprowadził mnie do nich, a ja zwróciłem się ku nim z miłością. To, co początkowo wydawało mi się przykre, zamieniło się w słodycz duszy i ciała» (Testament św. Franciszka z Asyżu). Świadectwo to ukazuje przemieniającą siłę miłości oraz styl życia chrześcijańskiego”.

Zgodnie z przesłaniem Papieża „ubóstwo jest przede wszystkim powołaniem do naśladowania Jezusa ubogiego. Jest podążaniem za Nim i z Nim, drogą, która prowadzi do szczęśliwości królestwa niebieskiego (por. Mt 5, 3; Łk 6, 20). Ubóstwo oznacza serce pokorne, które potrafi zaakceptować siebie jako ograniczone i grzeszne stworzenie, aby pokonać pokusę własnej wszechmocy, która zwodzi nas fałszywą obietnicą nieśmiertelności – czytamy. – To właśnie ubóstwo stwarza warunki do nieskrępowanego przyjęcia odpowiedzialności osobistych oraz społecznych, pomimo własnych ograniczeń, zawierzając bliskości Boga i wsparciu Jego łaski. Tak rozumiane ubóstwo jest miarą, która pozwala ocenić poprawne wykorzystanie dóbr materialnych, a także umożliwia przeżywanie relacji i uczuć bez egoizmu oraz zaborczości (por. KKK 2445)”.

Szukanie remedium

Franciszek przyznaje pokornie, że odpowiedź na pytanie o źródła współczesnego ubóstwa nie jest łatwa. „A jednak ono staje nam codziennie przed oczami, widoczne w obliczach tysięcy osób naznaczonych bólem, wykluczeniem, nadużyciem, przemocą, torturami i więzieniem, wojną, pozbawieniem wolności i godności, ignorancją i analfabetyzmem, brudem i chorobami, brakiem pracy, handlem ludźmi i niewolnictwem, wygnaniem i biedą, przymusowymi przesiedleniami. Ubóstwo ma oblicze kobiet, mężczyzn oraz dzieci wykorzystywanych do podłych interesów, podeptanych przez przewrotną logikę władzy i pieniądza – pisze. – Jakąż to bezlitosną listę, a przecież nigdy niekompletną, form ubóstwa jesteśmy tu zmuszeni przedstawić, będących owocem niesprawiedliwości społecznej, biedy moralnej oraz chciwości nielicznych, a także ogólnej obojętności!”.

Jednym ze sposobów szukania remedium na z pozoru beznadziejną sytuację jest poświęcenie specjalnego dnia ubogim. Ojciec Święty chciał na zakończenie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia „ofiarować Kościołowi Światowy Dzień Ubogich, aby wspólnoty chrześcijańskie na całym świecie stawały się coraz wyraźniejszym i konkretnym znakiem miłości Chrystusa do tych ostatnich i najbardziej potrzebujących. Pragnę, aby do całości obchodów innych Dni ustanowionych przez moich Poprzedników, które są już tradycją w życiu naszych wspólnot, był dołączony ten Dzień, jako znakomicie dopełniający je element ewangelicznego upodobania Jezusa w ubogich – napisał. – Zapraszam cały Kościół, mężczyzn i kobiety dobrej woli, do spojrzenia w tym szczególnym dniu na tych wszystkich, którzy wyciągają ręce, wołając o pomoc i przyzywając naszej solidarności. To są nasi bracia i nasze siostry, stworzeni i kochani przez tego samego Ojca Niebieskiego. Dzień ten powinien zwrócić uwagę wierzących, aby przeciwstawili się kulturze odrzucenia i marnotrawstwa, a uczynili kulturę spotkania swoim stylem życia. Jednocześnie chciałbym również poprosić wszystkich, niezależnie od przynależności religijnej, o otwarcie się na wspólnotę z biednymi i na każdą formę solidarności z nimi jako konkretny znak braterstwa. Bóg stworzył niebo i ziemię dla wszystkich, niestety ludzie wznieśli granice, mury i ogrodzenia, zdradzając pierwotny zamysł i dar przeznaczony dla ludzkości, z której nikt nie miał być wykluczony”.

Na zakończenie Papież zwrócił się do współbraci biskupów, kapłanów oraz diakonów, którzy z powołania mają misję wspierania ubogich. Poprosił osoby konsekrowane, grupy, stowarzyszenia i ruchy oraz całą rzeczywistość wolontariatu, „aby zaangażowali się w ten Światowy Dzień Ubogich tak, by stał się on tradycją oraz konkretnym wkładem na rzecz ewangelizacji współczesnego świata. Ten nowy Światowy Dzień niech się stanie silnym wezwaniem dla naszego wierzącego sumienia – skonstatował – abyśmy byli coraz bardziej przekonani do tego, że dzielenie się z biednymi pozwala nam zrozumieć Ewangelię w najgłębszej jej prawdzie. Biedni nie są problemem, ale zasobem, z którego możemy zaczerpnąć, aby przyjąć istotę Ewangelii i nią żyć”.